Kiedy do terapeuty przychodzi więcej niż jedna osoba…
Kiedy do terapeuty przychodzi więcej niż jedna osoba…
Wiele osób kojarzy psychoterapię jako proces intymny, odbywający się w przytulnym gabinecie, poza spojrzeniami innych. Zdarza się jednak, że do gabinetu specjalisty przychodzi więcej niż jedna osoba – to może być na przykład skłócone małżeństwo, rodzice z dzieckiem albo nastolatkowie z depresją. Mogą oni wówczas liczyć na fachową pomoc: terapię rodzinną lub grupową, której wysoka skuteczność została udokumentowana licznymi badaniami oraz doświadczeniami samych psychoterapeutów.
Terapia par
Do gabinetu psychoterapeuty często pukają pary, które borykają się z problemami, takimi jak kryzys w związku, częste konflikty, osłabienie uczuć, odmienne oczekiwania. Specjalista na początku stara się uważnie wysłuchać każdej ze stron z zachowaniem obiektywności. Często problemem okazuje się nieprawidłowa komunikacja. Partnerzy mogą borykać się również z takimi przeszkodami jak zdrada i utrata zaufania, odmienne podejście do wychowywania dziecka czy absorbująca praca zawodowa.
Z pomocą terapeuty małżonkowie zaczynają szczery i głęboki dialog. Specjalista dba o to, aby odbywało się to w pełnej szacunku atmosferze. Bywa, że partnerzy nie umieją mówić o swoich emocjach czy potrzebach, mają też trudności ze słuchaniem drugiej strony. Regularne spotkania mają za zadanie usprawnić wyrażanie swoich uczuć oraz ich odczytywanie.
Większość par przychodzi do gabinetu z nadzieją na uratowanie związku. Terapia par nie zawsze to gwarantuje. W trakcie otwartych rozmów mąż i żona mogą dojść do wniosku, że lepiej się jednak rozstać. Spotkania u terapeuty mogą stać się wtedy przestrzenią do omówienia trudnych kwestii związanych z rozwodem jak np. opieka nad dzieckiem czy podział majątku.
Terapia rodzinna
Nierzadko zdarza się, że do gabinetu przychodzi cała rodzina: najczęściej są to rodzice i dzieci. Terapia rodzinna opiera się na założeniu, że rodzina tworzy system. Jej członkowie wzajemnie na siebie oddziałują, zmiana zachowania jednej osoby powoduje więc zmianę w całym systemie. To dlatego na leczenie trzeba patrzeć z szerszej perspektywy. Na początkowych sesjach terapeuta chce zaznajomić z punktem widzenia każdego członka rodziny, spojrzeć na sytuację obiektywnym okiem i określić rodzaj problemu do pracy.
Rodziny borykają się z różnymi trudnościami: zazwyczaj dotyczą one komunikacji, wzajemnej agresji, granic między poszczególnymi osobami lub narastających konfliktów. Terapia rodzinna nie należy do łatwych, ponieważ wymaga zaangażowania od każdej osoby. Zarazem gabinet specjalisty staje się bezpiecznym miejscem, gdzie bliscy mogą ujawnić
swoje skrywane emocje, lepiej się poznać i zrozumieć. To z kolei prowadzi do uzdrowienia ich wzajemnych relacji.
Terapia grupowa
Zdarza się, że jeden terapeuta wraz ze wsparciem drugiego specjalisty prowadzi spotkania dla kilku osób, które nie są ze sobą spokrewnione. Mowa wtedy o terapii grupowej. Może mieć ona formę otwartą, co oznacza, że ciągle dochodzą do niej nowe osoby, a jednocześnie odchodzą inne. Częściej praktykuje się jednak zamkniętą terapię grupową, która ma swój określony skład oraz czas trwania. Pozwala to zbudować bardziej intymną atmosferę, a zarazem poczucie bezpieczeństwa.
W terapii grupowej nacisk kładzie się przede wszystkim na relacje między jej uczestnikami, którzy udzielają sobie wsparcia. Poprzez słuchanie historii innych mogą również poszerzyć swoją perspektywę lub poczuć się mniej samotni w swoich zmaganiach. (Udzielają sobie oni wsparcia, a także dają informację zwrotną. Słuchanie historii innych na ogół pozwala
poszerzyć perspektywę oraz zmierzyć się z własnymi problemami.) Ta forma terapii świetnie sprawdza się w przypadku osób z problemami dotyczącymi funkcjonowania w społeczeństwie, którzy mają okazję, aby trenować umiejętności interpersonalne.
Terapia uzależnień
Problem uzależnień jest w Polsce ogromny. Na czele wciąż znajduje się alkoholizm, chociaż nie brakuje osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych, hazardu czy gier. Stosowana już od wielu dekad grupowa terapia uzależnień jest w ich przypadku bardzo dobrym pomysłem. Mimo że uczestnicy mają różne doświadczenia życiowe, łączy ich problem uzależnienia, dzięki czemu wspólnie mogą przyjść do specjalisty. Jego pomoc i nadzór nad procesem terapeutycznym są bardzo ważne. Nie ma co jednak ukrywać, że siła lecząca z nałogu tkwi przede wszystkim w grupie. W procesie duży nacisk kładzie się na psychoedukację. Głównym celem jest podtrzymywanie motywacji uzależnionych do leczenia, rozwijanie umiejętności interpersonalnych, a także wyposażenie w wiedzę na temat mechanizmów podtrzymujących uzależnienie.
(Uczestnicy terapii mają szansę, aby opowiedzieć o sobie i swoich trudnościach. Dzieląc się swoimi historiami, mogą zostać wysłuchani oraz zrozumiani przez pozostałe osoby. Mają także szansę na uczenie się bycia w bliskich relacjach, przed którymi wiele z nich uciekło w nałóg. Łatwiej jest im także wspierać się w walce z uzależnieniem.)
Grupy wsparcia
Diagnoza ciężkiej choroby, doświadczenie przemocy czy samobójcza śmierć bliskiej osoby to przykłady doświadczeń, które mogą załamać człowieka, a nawet zburzyć jego dotychczasowy świat. Często czuje się on osamotniony i niezrozumiany, przez co ukrywa swój ból przed innymi. Jest jednak miejsce, w którym może poczuć się bezpieczniej. Tworzy je grupa wsparcia, składająca się z osób o podobnych doświadczeniach. W ramach regularnych spotkań uczestnicy mogą się wspierać, korzystać z wzajemnych technik radzenia sobie i budować odporność psychiczną.
Spotkania sam na sam z terapeutą nie są jedyną formą terapii. Nierzadko odbywa się ona w grupach. Ma wówczas inny przebieg i sposób oddziaływania na człowieka. Pozwala uzdrowić relacje z innymi osobami, doświadczyć bliskości, nabywać kompetencji społecznych oraz praktykować współczucie.
